رضایت مندی شغلی یکی از مهم ترین مسائل روانشناختی محل کار است و با مسائل روانشناختی متعددی از رهبری تا طراحی شغل ارتباط دارد. این مقاله به دنبال تعاریف کلیدی مربوط به رضایت شغلی، نظریه های اصلی مرتبط با توضیح رضایت شغلی، و همچنین مسائل مربوط به اندازه گیری رضایت شغلی است. باید بدونید که بررسی عوامل موثر بر رضایت مندی شغلی هم بسیاراهمیت دارد.
تعریف رضایت شغلی
با توجه به محبوبیت رضایت مندی شغلی در حوزه روانشناختی حرفه ای و سازمانی، محققین و متخصصین تعاریف مختلفی را درباره ی آن ارائه داده اند. با این حال، یک تعریف رایج هست که عبارت است از: حالت عاطفی دلخواه ناشی از ارزیابی شغل به عنوان دستیابی به ارزش های شغلی می باشد.ویا به طور کلی میزان رضایت نسبت به شغل خود که فاکتورهای زیادی در آن دخیل می باشد.به طور کلی، اغلب تعاریف، احساس عاطفی کارمند را نسبت به شغل خود پوشش می دهد. این کار می تواند به طور کلی و یا نگرش آنها نسبت به جنبه های خاص آن باشد، مانند: همکاران، پرداخت حقوق و شرایط کاری. یک نتیجه گیری مهم است که با تحقیقات نه فقط بر روی چند کارمند بلکه در یک موسسه آموزشی بزرگ در آمریکا حاصل شده. دریافتند که زمانی که کارکنان موسسه آموزشی آمریکایی از میزان وظایف فردی خود در نقش خود برخوردار بودند، نمرات آنها با رضایت از کار خود و با رضایت شغلی مرتبط (هرچند ضعیف) مرتبط بوده. همچنین دریافتند که سایر اقدامات (مانند سطح تمرکز مورد نیاز برای شغل، سطح نظارت و اهمیت کار) هیچ تأثیری بر رضایتمندی نداشتند. در کل طی تحقیقات بسیاری نشان داده شده که علاوه بر لذت بردن، عوامل دیگری هم به رضایت بخشی کارکنان در کار کمک می کند.نظریه های رضایت شغلینظریه های رضایت شغلی دارای همپوشانی قوی با نظریه هایی است که انگیزه های انسانی را توضیح می دهد. رایج ترین و برجسته ترین نظریه ها در این زمینه عبارتند از: نظریه سلسله مراتب نیازهای Maslow ؛ نظریه انگیزه بهداشتی هرزبرگ ؛ مدل شغلی ؛ و رویکرد گسسته. یکی از این نظریه هارو به صورت کامل توضیح می دهیم.سلسله مراتب نیازهاگرچه معمولا در ادبیات انگیزشی انسان شناخته شده است، Maslow’s نیاز به نظریه سلسله مراتب را یکی از اولین نظریه ها برای بررسی اهالی کمک کننده به رضایت شغلی می داند. تئوری نشان می دهد که نیازهای انسانی یک سلسله مراتب پنج سطح را تشکیل می دهند (شکل 1) که شامل: نیازهای فیزیولوژیکی، ایمنی، وابستگی، عشق، عزت نفس و خودکفایی است. سلسله مراتب نیازهایی که نیازهای اساسی را برای اولین بار (مانند نیازهای فیزیولوژیکی و ایمنی) نیاز دارند، قبل از نیازهای پیچیده تر (مانند تعلق و احترام) نیاز دارند.
سلسله مراتب نیازهای Maslow برای توضیح انگیزه های انسانی به طور کلی توسعه داده شد. با این حال، مستاجرین اصلی آن برای تنظیم کار استفاده می شوند و برای توضیح رضایت شغلی مورد استفاده قرار می گیرند. در یک سازمان، جبران خسارت مالی و مراقبت های بهداشتی، بعضی از مزایایی است که به یک کارمند نیاز دارد تا بتواند نیازهای فیزیولوژیکی خود را برآورده کند. نیازهای ایمنی می تواند از طریق کارکنان احساس امنیت فیزیکی در محیط کار خود، و همچنین امنیت شغلی و یا داشتن سازه های مناسب و سیاست های شرکت را آشکار کند. این می تواند به صورت روابط مثبت با همکاران و ناظران در محل کار باشد و اینکه آیا آنها احساس می کنند که بخشی از تیم سازمان آنها هستند یا خیر.گام نهایی این است که کارکنان به دنبال خودکفایی هستند؛ جایی که آنها باید رشد کنند و توسعه دهند تا بتوانند همه چیزهایی را که قادر به تبدیل شدن هستند تبدیل کنند. اگر چه این را می توان به عنوان جداگانه مشاهده کرد، پیشرفت از یک گام به بعد همه به فرایند خودکفایی کمک می کند. بنابراین، سازمان هایی که به منظور بهبود رضایت شغلی کارکنان تلاش می کنند تا قبل از پیشرفت برای رفع نیازمندی های بالاتر، نیازهای اولیه کارکنان را برآورده کنند. با این حال اخیرا این رویکرد کمتر محبوب شده است زیرا عدم شناخت فرآیند شناختی کارمند و به طور کلی شواهد حمایتی تجربی ندارد. علاوه بر این، دیگران در مرحله نهایی خودکفایی قرار گرفته اند. فقدان یک تعریف روشن و درک مفهومی از خودآموزی، که با مشکل اندازه گیری آن همراه است، اندازه گیری اهداف نهایی یا زمانی که به دست می آید، دشوار است.
5عوامل کلیدی برای رضایت شغلی
چرا بعضی از مردم هیجان زده می شوند برای رفتن به کار در حالی که دیگران شنبه صبح از بین می روند؟ بدیهی است، ما همه باید زندگی کنیم، اما به نظر می رسد که برخی از امتیازات بیشتری نسبت به دیگران بهره مند می شوند. خوشبختانه رضایت شغلی وابسته به عوامل مختلفی است که بسیاری از آنها تحت کنترل شما هستند. با کمی تلاش، می توانید شغل را پیدا کنید که برای پاسخگویی به نیازهای فردی شما مناسب تر است یا یاد بگیرید که در آن فردی را پیدا کنید.
طبق نظرسنجی اخیر که توسط هیئت مدیره ای در کنفرانسی انجام شده است، 48.3 درصد از کارگران در ایالات متحده با مشاغل خود راضی هستند، که نسبت به سال قبل افزایش یافته است. این افزایش را می توان به امنیت بیشتر شغلی و رضایت در ارتباط با دیگر مناطق توسعه ی حرفه ای دانست.
-
استعدادیابی و تعیین هدف
هنگامی که شما در کار خود مشغول هستید، شما حضور، متمرکز و مولد در محل کار خود باید داشته باشید. با این حال، طبق نظرسنجی سال 2015 ، 51 درصد از کارکنان گزارش دادند که در کار مشغول به کار نیستند، بااینکه بیشتر آنها چندین ساله تجربه کاری داشته اند. یکی از دلایلی که ممکن است در کار شما دخالت داشته باشد، این است که شما ممکن است احساس نکنید که از مهارت و توانایی های خود به حداکثر توانایی خود استفاده می کنید. بدون شک، مردم به طور طبیعی بیشتر درگیر کار هستند تااینکه دنبال استعدادهای خود برای علایق کاری باشند. اما کارشناسان متوجه تصور غلطی شده اند: واقعا از کار لذت ببرید و به طور کامل مشغول شوید، باید تغییر شگرفی را انجام دهید، همه چیز را برای اهداف بزرگ تر انجام دهید.حقیقت این است که استعدادهای شما را می توان در هر کاری که در خود پیدا می کنید استفاده کنید. مطمئنا شما ممکن است برای برخی از مشاغل بیشتر از سایرین مناسب باشید، اما با مشارکت کامل در کار و به رسمیت شناختن اینکه چطور قدرتهای مثبت فردی شما بر دیگران تاثیرمثبت می گذارند، می توانید معنی و هدف را برای هر نقش به دست آورید. پس در نهایت بدونید که پیدا کردن استعدادهای خودتان و مشخص کردن هدف یکی از نکات کلیدی برای رضایت مندی شغلی می باشد.
-
احترام، ستایش و قدردانی
صرف نظر از شغل، شما می خواهید در محل کار احترام بگذارید و همچنین از کارهایی که انجام می دهید قدردانی شود. کارکنان زمانی احساس رضایت بیش تری دارند که مورد احترام قرار بگیرند و احترام بگذارند. باید زمانی که کار شایسته ای انجام می دهند مورد ستایش قرار بگیرند. حتی اگر از مدیر یک تشکر ساده بشنوند. براساس نظر سنجی رضایت شغلی و مشارکت کارکنان در سال 2016 که توسط انجمن مدیریت منابع انسانی (SHRM) انجام شده است، نزدیک به نیمی از کارکنان بررسی شده است که احترام مدیران به نظرات آنها به عنوان “نکته ای بسیار مهم” برای رضایت شغلی است.
-
حقوق و دستمزد
یکی از مهم ترین عواملی که در رضایت شغلی بسیار تعیین کننده است این مورد حقوق و دستمزد می باشد. و این پرداخت از لحاظ کارمند باید منصفانه و عادلانه باشد.
-
انگیزه
درک انگیزه شما در زمینه شغلی که قبلا دارید یا شغلی که می خواهید، می تواند به افزایش رضایت شغلی نیز کمک کند. سؤالات زیر را برای خودتان بنویسید:
- چه چیزی باعث انگیزه من برای پذیرفتن این شغل در وهله اول شد؟
- چه چیزی باعث الهام دادن من برای انجام کار من می شود؟
- چه چیزی من را القا می کند که می خواهم یک آرزو شغلی را وارد کنید؟
پاسخ دادن به این سوالات می تواند به شما کمک کند تا شما بفهمید احساس رضایت نسبت به شغل خود دارید یا خیر؟
-
رضایت از زندگی
شاید ناامید کننده باشد، افرادی که در زندگی ناراضی هستند، کمتر به دنبال یافتن کارهای رضایت بخش هستند. یک متاآنالیز 2010 که در جامعه روانشناسی بریتانیا منتشر شده است، 223 مطالعه را بررسی کرد که ارتباط بین رضایت شغلی و رضایت از زندگی (رفاه ذهنی) را مورد بررسی قرار داد. روانشناسان به این نتیجه رسیدند که افرادی که مستعد خوشبختی و خوشبختی در زندگی هستند به احتمال زیاد در کارشان شاد و خوشحال هستند. آنها توجه دارند افرادی که عموما ناراضی هستند و به دنبال رضایت در کار خود هستند احتمالا این را پیدا نخواهند کرد. شايد پرورش خود و بالا بردن رفاه شما به طور طبيعي شما را به رضايت در يک محيط کار هدايت کند.
صحبت پایانی
در انتها به شما عزیزان توصیه می کنیم حتما این مقاله را مطالعه کرده و به این 5 اصل مهم و کلیدی توجه کنید تا در هر محیطی و در هر شغلی که کار می کنید به رضایت مندی شغلی برسید تا از کارکردن لذت کامل ببرید و موفق ترین در کار خود باشید.