سبک های ارتباطی:

سبک ارتباطی جراتمندانه و قاطعانه:

همه افراد یک سبک خاص برای برقراری ارتباط با اطرافیان خود دارند.انواع سبک های ارتباطی شامل سبک ارتباطی جراتمندانه، سبک ارتباطی پرخاشگرانه، سبک ارتباطی منفعلانه و سبک ارتباطی منفعل-پرخاشگر است.

سبک ارتباطی جراتمندانه : مشخصه اصلی این سبک، ابراز وجود کردن و برقراری ارتباط به شیوه مستقیم است که بهترین و مفیدترین سبک ارتباطی است. در یک موقعیت ابراز وجود دو طرف گفت وگو راضی و آرام هستند. هدف از رفتارکردن به شیوه ابراز وجودی، حفظ و برقراری اصول مهم ارتباط است که همان احترام به خود و دیگران است. هنگامی که ابراز وجود می کنید، تمایل دارید که محکم بایستید و به چشمان طرف مقابل نگاه کنید. در این زمان، تن صدای شما آرام، رسا، مطمئن و محترمانه است. زمانی که شما به شیوه ابراز وجود با دیگران ارتباط برقرار می کنید برای بیان احساساتتان از واژه «من» به جای واژه «شما» استفاده می کنید. برای مثال به جای این که بگویید: «شما باعث عصبانیت من شدید» خواهید گفت: «من عصبانی هستم.» به خاطر سپردن سه عبارت «من فکر می کنم، من احساس می کنم و من می خواهم» به شما کمک می کند تا بهتر بتوانید به شیوه ابراز وجودی، خواسته هایتان را بیان کنید.

جرات مندی یعنی ابراز عقاید، احساسات و افکار خود به دیگران به طور مناسب، مستقیم، صادقانه و بدون بی احترامی به حقوق دیگران. به رسمیت شناختن و اهمیت دادن به افکار و احساسات خود و دیگران، اهمیت دادن به نیازهای خود  ویژگی  این نوع ارتباط است.

هدف این شیوه ارتباط رعایت عدالت برای تمامی طرف های رابطه، ترویج احترام متقابل و جلوگیری از بهره کشی و سوء استفاده می باشد.

خصوصیات کلامی و غیرکلامی :  این افراد جراتمند، شنونده و پذیرا هستند، تن صدای محکم و استوار و تماس چشمی مستقیم، دارند، بیان افکار و احساسات خود را با استفاده از تن ضمیر من، ذکر مسائل مهم و پرهیز از حاشیه روی انجام می دهند.

افرادی که جراتمند هستند کنترل بیشتری بر زندگی خود دارند و اغلب از روابط شان رضایت داشته و به اهداف خود می رسند و مردم برای این افراد احترام بیشتری می گذارند زیرا آنها را افرادی محکم می دانند.

“ویژگی های سبک جراتمندانه”

• باورها: ارزشمند بودن خود و دیگران – برحق بودن هم خود و هم دیگران – بدین معنی نیست که رفتار جرات مندانه همیشه با موفقیت همراه است .
• سبک ارتباطی: گوش دهنده فعال و کارآمد است – محدودیتهای و انتظارات را ابراز می کند – خواسته های خود را مستقیما“ و صادقانه ابراز می کند – مشاهداتش را بیان می کند و از برچسبها استفاده نمی کند – مراقب احساسات دیگران است.
• رفتار: براساس انتخاب خویش عمل می کند – انتظاراتش واقع بینانه است – منصفانه و عادلانه رفتار می کند – قابل پیش بینی است – عمل مدار است – محکم است.
• رفتار کلامی: اجازه حضور ندادن به احساسات منفی – رویارویی با مشکلات در همان زمان که اتفاق می افتد.
• رفتار غیرکلامی: ژستهای باز و طبیعی – آهنگ صدای مناسب و متناسب – تنوع در میزان صحبت – وضعیت بدنی مناسب – تماس چشمی مستقیم.
• احساساتی که تجربه می کند: شوق – رضایت – آرامش.
• تاثیراتی که بردیگران می گذارد : افزایش عزت نفس – دیگران می دانند که جایگاهش کجاست .

“مشکلات ناشی از جراتمند نبودن”

1. افسردگی: عصبابنیت از خود و درماندگی و ناامیدی.
2. رنجیدگی: عصبانیت از دیگران مبنی بر سوءاستفاده از او.
3. ناکامی: عدم توانایی فرد در رسیدن به اهداف.
4. انفجار خشم: عدم کنترل خشم.
5. اضطراب و به دنبال آن اجتناب: ازدست دادن فرصت ها.
6.  ضعف در روابط بین فردی.
7. مشکلات جسمانی .
8. مشکلات مربوط به فرزندپروری: عدم امکان رفتار قاطعانه در برابر مسائل خانوادگی و تربیتی و داشتن خصوصیت منفعلانه.

رفتار جراتمندانه به فرد کمک می کند تا :

هر کسی حق دارد تا :

• به تقاضاهای دیگران نه بگوید.
• در مورد احساسات و دلیل کارهای شخصی اش به دیگران توضیح ندهد.
• در برابر تقاضاهای بیش از حد دیگران ایستادگی کند.
• از دیگران بخواهد که هنگام صحبت به نظراتش گوش دهند.
• تغییر عقیده دهد.
• از دیگران بخواهد که کاری را برایش انجام دهند.
• زمانی که نیاز داشت تنها بماند.
• در روابط بین فردی مورد احترام قرار گیرد.
• برای زندگی خود تصمیم بگیرد.
• احساس خاصی را داشته و آن را نشان دهد.
• از دیگران سوال کرده یا کمک بخواهد.
• خودش را دوست داشته باشد.
• هر فردی حق دارد که ارزشها ، باورها ،عقاید وعواطف خاص خود را داشته باشد.
• هر فردی حق دارد خودش را ابراز کند و حق دارد بگوید ”نه ” ”من نمی دانم ”.
• هر فردی حق دارد افکارش را تغییر دهد، اشتباه کند و مسئولیت اشتباه خود رابپذیرد.